‘Program’ hay ‘programme’?

Hai từ trên thường được cho là có cùng nghĩa, cách dùng và chỉ khác nhau về nguồn gốc Anh-Mỹ (American English) hay Anh-Anh (British English).

Danh từ “program” hay “programme”?

“Program” và “programme” đều được đọc/ˈprəʊ.ɡræm/, có nghĩa chương trình phát sóng trên tivi, đài.

Tiếng Anh-Mỹ thường dùng “program”, tiếng Anh-Anh dùng “programme”. Người Australia lại có thói quen dùng “program” trong văn phong trang trọng và “programme” trong giao tiếp đời thường.

Động từ “program” hay “programme”

Ở dạng nguyên thể, cả tiếng Anh-Mỹ và Anh-Anh đều quy định là “program”.

Tuy nhiên, ở dạng quá khứ (thêm hậu tố “ed”) và tiếp diễn (thêm hậu tố “ing”), trong khi Anh-Mỹ quy định cách viết “programed” và “programing” thì Anh-Anh lại quy định “programmed” và “programming”.

Bảng sau thống kê lại cách dùng hai từ này:

	Anh -Mỹ	Anh-Anh
Danh từ	program	programme
Động từ nguyên thể	program	program
Động từ quá khứ	programed	programmed
Động từ tiếp diễn	programing	programming

Như vậy, chỉ khi là động từ nguyên thể thì Anh-Mỹ và Anh-Anh có chung cách dùng “program”. Với những trường hợp còn lại (danh từ, động từ quá khứ, động từ tiếp diễn), Anh-Mỹ dùng với “program”, Anh-Anh dùng với “programme” và có sự thay đổi hậu tố tương ứng.

Bạn cũng không cần quá lo lắng trước sự phức tạp trong cách viết đúng của cặp từ này mà chỉ cần thống nhất sử dụng một nguyên tắc trong bài viết. Trong trường hợp làm việc cho nhà xuất bản, đơn vị phát hành, người viết nên tham khảo những văn bản trước đó hoặc quy tắc chính tả để thực hiện đúng.

(Sưu tầm)